Onderzoek

Mijn onderzoek is voortgekomen uit de behoefte om het geleerde in de cursus Talentenfluisteraar concreet en betekenisvol toe te passen. Hoewel de cursus zich vooral richtte op oudere kinderen, wilde ik juist ontdekken hoe ik jonge leerlingen kon begeleiden in het herkennen en inzetten van hun talenten kinderen die vaak al vroeg hebben geleerd dat ze “niet mee kunnen komen.” Op mijn stage bij het SBO zag ik hoe leerlingen onzeker werden door herhaald falen. Ik wilde hen laten ervaren dat ze wél ergens goed in zijn.

Tijdens mijn stage viel het me op dat veel kinderen hun competentiegevoel kwijt waren. Ze werkten met materialen die ver onder het niveau van hun leeftijd lagen, voelden zich “anders” en verloren het vertrouwen in zichzelf. Eén meisje kwam in januari nieuw in de klas en werd dagelijks uit de groep gezet. Ze kon niet meekomen, werd overvraagd en voelde zich machteloos. Dit soort observaties riep bij mij de vraag op: Op welke wijze kan talentgedreven onderwijs ingezet worden voor de brede ontwikkeling van leerlingen in schakelgroep 4 op SBO De Bolder?

Om een antwoord te vinden op mijn hoofdvraag stelde ik zes deelvragen op:

• Welke definitie van talent hanteer ik in dit onderzoek?

• Wanneer komt talent in actie?

• Waarom zou je talentgedreven onderwijs geven?

• Wanneer laat een kind authentiek gedrag zien?

• Wat is veerkracht en wat is het effect ervan op kinderen?

• Wat is het belang van breed vormend onderwijs?

Aan de hand van deze vragen verdiepte ik me in theorieën van Luk Dewulf, Pronk & Busschots en Frederikson. Zij boden mij een kader om talent, veerkracht en authenticiteit te begrijpen. Deze bronnen vormden het fundament voor mijn praktijkgerichte ontwerp.

De volgende stap was het vertalen van de theorie naar een interventie die werkte voor mijn doelgroep. Ik keek kritisch naar bestaande werkvormen en paste ze aan zodat álle leerlingen konden deelnemen. Omdat sommige kinderen nog niet talig waren, koos ik bewust voor visuele werkvormen. Talentinterviews werden één-op-één gesprekken in plaats van schriftelijke vragenlijsten. Zo kon ik aansluiten bij de ontwikkeling, het concentratievermogen en het taalbegrip van de kinderen.

Na deze gesprekken kozen de leerlingen drie talenten, waarna we samen in overleg met mijn stagebegeleider, het meest zichtbare talent bepaalden dat paste bij hun schoolcontext.

Het ontwerp kreeg vorm in een talentposter: een tekening van het kind in actie, een foto van een talentmoment, en een reflectiemodel met pictogrammen (duimpjes, smileys). Elke dag reflecteerden de kinderen door knijpers te plaatsen bij de pictogrammen: Heb je je talent ingezet vandaag? Hoe ging het?

Tijdens het proces merkte ik dat sommige kinderen méér nodig hadden dan het reflectiemoment. Zij herkenden hun talent nog niet. Ik ben toen gedurende de dag complimenten gaan geven als ik zag dat ze hun talent inzetten, of wees ze erop wanneer ze het konden inzetten. Aan het einde van de dag hielpen leerlingen elkaar benoemen wanneer iemand zijn talent had ingezet. Zo ontstond er een positief groepsklimaat waarin kinderen elkaar complimenten gaven in talententaal.

Een prachtig voorbeeld was een leerling bij wie het talent groepsdier heel sterk aanwezig was. Zij wist altijd haar klasgenoten te herkennen in hun talentmomenten en gaf oprechte complimenten. Het groepsproces werd hierdoor versterkt en ieder kind kreeg zicht op zijn of haar ontwikkeling.